Руфь
11Исы́с дэ дола́ дэвэса́, сыр сэнда́рья рикирэ́нас саро́ дэ пэ́скирэ васта́, пэ пхув насы́с со тэха́. И ґия́ ману́ш Вифлеемосты́р Иудаскирэсты́р тэ дживэ́л пэ маля́ Моаво́скирэ — ёв и лэ́скири ромны́ и дуй чаворэ́ лэ́скирэ. 2И кхарэ́н адалэ́с манушэ́с Елимеле́хо, ромня́ лэ́скирья кхарэ́н Ноеми́нь, а чаворэ́н Махло́но и Хилео́но, ефрафя́не Вифлеемосты́р Иудаскирэсты́р. Явнэ́ ёнэ́ пэ маля́ Моаво́скирэ и ачнэ́пэ одо́й. 3И мэя́ Елимеле́хо, Ноеминя́ко ром, и ача́пэ ёй дуе́ чаворэ́нса. 4И лынэ́ ёнэ́ ромне́н моавитянкэ́н — екха́ кхарэ́н Орфа́, а авирья́ Ру́фь. Дживэ́нас ёнэ́ одо́й варика́й дэш бэрш. 5И мэнэ́ ёнэ́ сарэ́ дуй Махло́но и Хилео́но. И ача́пэ адая́ ромны́ би чаворэ́нгиро и би ромэ́ско. 6И скэдыя́пэ ёй пэ́скирэ борье́нса и ґия́ палэ́, мале́ндыр Моаво́скирэндыр дя́кэ сыр шундя́ пэ маля́ Моаво́скирэ, со Дэвэ́л на ача́дя Пэ́скирэн манушэ́н и бичадя́ лэ́нгэ маро́. 7И выгия́ одолэ́ штэтосты́р, кай дживэ́нас ёй и ла́кирэ дуй борья́. И ґинэ́ ёнэ́ пиро́ дро́м, тэ рисё́н пэ пху́в Иуда́скири. 8И пхэндя́ Ноеми́нь пэ́скирэнгэ борье́нгэ: Джянте, рисё́нте сарэ́ дуй до кхэ́р кэ пэ́скири да́й. Мэк дэл тумэ́нгэ Дэвэ́л бах, сыр и тумэ́ кэрдэ́ пэ́скирэ ромэ́нгэ и ма́нгэ! 9Мэк дэл тумэ́нгэ Дэвэ́л, соб тумэ́ тэ попэрэ́н пэ́скэ се́мьи и тэ авэ́н бахталэ́ пэ́скирэ ромэ́нса! И чамудя́ лэн. А ёнэ́ гадынэ́ ґо́дла и зарондэ́. 10И пхэндэ́: Нат, амэ́ ту́са рисёва́са кэ мануша́ тырэ́. 11А Ноеми́нь пхэндя́: Рисё́нте, мирэ́ чая́! Пал со тумэ́нгэ тэ джя́ ма́нса? Хиба́ явэ́на ма́ндэ чаворэ́, соб тэ явэ́н тумэ́нгэ ромэ́нса? 12Рисё́нте, мирэ́ чая́! Джя́нте, пал одова, со мэ пураны́ манушны́, соб тэ джя́в па́ло ром. Сыр мэ тэ пхэна́в бы исы ма́ндэ патябэ́н дэ дова́, и коли б даже мэ тэ ява́в дэ дая́ рат ромэ́са, и ещё тэ бианав чавэн. 13Со тумэ́, дужакирэ́нас бы коли́ ёнэ́ выбарьёна? Хиба́ адава́ тумэ́ камэ́н, соб тэ на́джян па́ло ром? Нат, мирэ́ чая́, ма́нгэ дрыва́н пхаро́ пал тумэ́ндэ, пал одова́ со кэрдя́ ма́нгэ васт Дэвлэ́ско. 14И гадынэ́ ёнэ́ бари́ ґо́дла и лынэ́ тэровэ́н. И чамудя́ О́рфа пэ́скирья свекруха́, а Руфь ача́пэ ла́са. 15И пхэндя́ ёй: Дыкх, рисия́ одоя́ бори́ кэ пэ́скирэ мануша́ и кэ пэ́скирэ дэвэла́. Рисёв и ту сыр рисия́ ёй. 16И пхэндя́ Руфь: На́уракир ман тэ ачава́в тут и тэ на джя́в пал ту́тэ. Кай джя́са ту — дори́к джямва и мэ. Кай ту лэ́са тэ дживэ́с — одо́й и мэ ла́ва тэ джива́в. Тырэ мануша́ — мирэ́ мануша́, и тыро́ Дэвэ́л — миро́ Дэвэ́л. 17Кай ту мэрэ́са — и мэ мэра́ва, и ман одо́й ґаравэ́на. Мэк Дэвэ́л ма́нгэ кэрэ́ла дя́кэ и дя́кэ, коли́ мэ ачава́ва тут екджиня́. И коли́ мэ мэра́ва, то ачава́ва тут. 18Удыкхья́ ёй, со Руфь камэ́л тэ джя́л дрыва́н ла́са, то пирья́ча тэ одракирэ́л ла. 19И ґинэ́ ёнэ́ дуйджинэ́, и явнэ́ дэ фо́ро Вифлее́мо. И исы́с дя́кэ: сыр явнэ́ ёнэ́ до Вифлее́мо, то заракирдя́ пал лэ́ндэ саро́ фо́ро, и джювля́ ракирэ́нас: «Ада́ Ноеми́нь?» 20И ёй пхэндя́ лэ́нгэ: «На кхарэ́нте ман Ноеми́нь. Кхарэ́нте ман Мара, пал дова́ со джюипэ́н миро́ дрыва́н кирько́ Дэвлэ́стыр. 21Мэ выгиём кхэрэсты́р пэ́скирэ семья́са, а Дэвэ́л ман рискирдя́ палэ́ би нисо́ско. Пал со тэ кхарэ́н ман Ноеми́нь, пал дова́ сыр Дэвэ́л ґия́ на пал ма́ндэ и Ёв кэрдя́ ма́нгэ кирько́ джюипэ́н?» 22И рисия́ Ноеми́нь, и Руфь моавитя́нка, ла́ки бори́, дуйджинэ́ рисинэ́ Моаво́скирэ мале́ндыр. И явнэ́ ёнэ́ до Вифлее́мо сыр лынэ́ тэ скэдэ́ маро́.
21Кэ Ноеми́нь исы́с пэ́скиро ману́ш пи́рэ ромэ́стэ, лэс кхарэ́н Воо́зо, ёв исы́с баро́ ману́ш и исы́с Елимеле́хоскирэ семья́тыр. 2И пхэндя́ Руфь моавитя́нка Ноеминя́кэ «Джя́ва мэ пэ маля́ и ла́ва тэ подкэда́в маро́ долэ́стэ, кон ман на традэ́ла» Ёй пхэндя́ ла́кэ: «Джя, чай мири́!» 3Ёй ґия́, явья́ дэ маля́ и тэ подкэдэ́л, со яча́пэ долэ́ндэ кон скэдэ́лас маро́. И выґия́ дя́кэ, со адая́ пхув исы́с Воозоскири́ саво́ Елимеле́хоскирэ семья́тыр. 4И гэ́на, явья́ Воозо Вифлеемосты́р и пхэндя́ одолэ́нгэ, кон скэдэ́лас маро́: Тэ явэ́н бахталэ́ Дэвлэ́стыр! А ёнэ́ пхэндэ́ лэ́скэ: Тэ авэ́с и ту бахтало́ Дэвлэ́стыр! 5И пхэндя́ Воозо пэ́скирэ бутярнэ́скэ, савэ́с чидя́ пхурэдырэ́са кэ мануша́, савэ́ скэдэ́н маро́: «Конэ́скири ада́ тэрны́ чай?». 6И пхэнэ́л бутярно́ Воозоско́: «Ада́ тэрны́ чай моавитя́нка, сави́ рисия́ Ноеминя́са сави́ дживэ́лас пэ пхув Моаво́скири. 7Ёй пхэндя́: «Мэ ла́ва тэ подкэда́в пала́л маро́ кай ача́пэ одолэ́ндэ кон укэдэ́л маро́. Ёй явья́ ра́нэс и кэрэ́л буты́ ада́й кэ дава́ ча́со. То́ки на́бутка побэстя́ дэ ша́тра». 8И пхэндя́ Воо́зо Руфа́кэ: «Пошу́н ман, чай мири́! На джя пэ ави́р маля́ тэ подкэдэ́с маро́, и на уджя́ ада́цыр, а яв ада́й пашэ́ мирэ́ндэ бутярнэ́ндэ. 9Дыкх пэ мал, пэ саво́ ёнэ́ укэдэ́н, и пхир пал лэ́ндэ. Хиба́ мэ на прыпхэндё́м бутярнэ́нгэ, соб ёнэ́ тэ на поджя́н кэ ту? Коли́ закамэ́са тэ пье́, то поджя́ кэ вэ́дра пане́са и пи паны́ саво́ яндэ́ бутярнэ́». 10Ёй пэя́ лэ́скэ до гэра́ и пхэнэ́л: «Со мэ кэрдём да́саво дэ тырэ́ якха́, со ту сыкавэ́с ма́нгэ пэ́скиро лачипэ́н, пал одова, со мэ нанэ́ тумарэ́ манушэ́ндыр?» 11Воо́зо пхэнэ́л ла́кэ: «Роспхэндэ́ ма́нгэ саро́, со ту кэрдя́н пэ́скирэ свекруха́кэ сыр мэя́ тыро́ ром, кай ту ачадя́н дадэ́с тэрэ́с и да пэ́скирья, и пхув кай ту биа́ндыян и явья́н кэ мануша́, савэ́н ту кэ дава́ на джиндя́н. 12Пал дава́ со ту кэрдя́н, мэк Дэвэ́л дэ́ла ту́кэ бах и тыри́ бах авэ́ла дэ саро́ Дэвлэ́стыр, Дэвэ́л Израилёскиро, кэ Саво́ ту явья́н, тэ заракхэ́л тут пэ́скирэ вастэ́са!» 13И пхэндя́ ёй: «Мэк мэ попэра́ва ми́лость дэ тырэ́ якха́, миро́ рай, пал дава́ со ту подрикирдя́н ман и пхэндя́н лава́ савэ́ заґинэ́ ма́нгэ до йило́ тырэ́ бутярня́кэ, нэ мэ нанэ́ тэри́ бутярны́». 14И пхэндя́ ла́кэ Воо́зо сыр ёнэ́ ха́нас: «Поджя́ ада́рик, лэ маро́ и ки́нкир тэро́ коты́р до уксусо́ и ха». Ёй бэстя́ паш бутярнэ́ндэ, и ёв дыя ла́кэ мариклы́. Ёй хая и чалыя́, и ещё ача́пэ. 15Ёй вштыя́, соб тэ подкэдэ́л, Воо́зо прыпхэндя́ пэ́скирэнгэ бутярнэ́нгэ: «Мэк ёй подкэдэ́л и па́шэ сно́пы, и на́годлэн пэ ла́тэ. 16И отчюрдэ́н ла́кэ снопэнды́р и ачавэ́н, соб ёй тэ подкэдэ́л, и на ґодлэ́н пэ ла́тэ». 17Адя́кэ ёй подкэдэ́лас пэ маля́ кэ бэвэ́ль и змардя́ одова́, со подкэдыя́, и исы́с варика́й паш ґоно́ маро́. 18И лыджия́ ёй адава́ дэ фо́ро, и удыкхья́ ла свекру́ха, и со ёй скэдыя́. И доростя́ ёй и дыя ла́кэ мариклы́ сави́ ачадя́, сыр ёй выхая́пэ. 19И пхэндя́ ла́кэ свекру́ха ла́ки: «Кай ту исы́с дадэвэ́с и кэ кон кэрэ́сас буты́? Мэк авэ́ла бахтало́ дова́ ману́ш саво́ подрикирдя́ тут». И роспхэндя́ ёй пэ́скирэ свекруха́кэ, кэ кон ёй кэрэ́лас буты́, и пхэндя́: «Манушэ́c адалэ́с кэ саво́ мэ кэра́вас буты́ кхарэ́н Воо́зо». 20И пхэндя́ Ноеми́нь пэ́скирэ борья́кэ: «Бахтало́ ёв Дэвлэ́стыр — одова́ кон рикирэ́л до йило́ джидэ́н и мулэ́н!» И пхэндя́ ла́кэ Ноеми́нь: «Пэ́скиро амэ́нгэ адава́ ману́ш. Ёв екхэнды́р амарэ́ родо́стыр саво́ мо́жет тэ выкинэ́л». 21И пхэндя́ Руфь моавитя́нка: «И ёв ма́нгэ пхэндя́: «Рикирпэ́ паш мирэ́ндэ бутярнэ́ндэ, скицы́ ёнэ́ лэ́на тэ скэдэ́н миро́ маро́. 22И пхэндя́ Ноеми́нь Руфа́кэ, пэ́скирэ борья́кэ: «Куч, чай мири́, соб ту тэ выджя́с лэскирэ́нса бутярнэ́нса, и пэ ту́тэ на лэ́на нисо́ тэ ракирэ́н пэ ави́р маля́». 23И ёй рикирэ́ласпэ па́шэ бутярнэ́ндэ Воозоскирэ́ндэ и подкэдэ́лас маро́ кэ дова́ сыр укэдынэ́ саро́ маро́, и дживэ́лас пескирья́са свекруха́са.
31И пхэндя́ ла́кэ Ноеми́нь ла́ки свекру́ха: «Чай мири́ хиба́ на ла́ва мэ тэродэ́ ту́кэ кай тэ дживэ́с, соб ту́кэ тэ явэ́л куч? 2И кана́, Воозо хиба́ нанэ́ амэ́нгэ пэ́скиро, — служанкэ́нса савэ́нса ту исы́с? Гэ́на, ёв дэ дая́ рат пирэкэдэ́л до анга́ро зёрно́. 3Умо́рпэ и пома́кхпэ, ури́ пэ пэ́стэ ґо́жо и́дя пэ́скири, и джя до анга́ро. На сыка́впэ лэ́скэ, кэ дова́ сыр ёв на ха́ла и на пье́ла. 4Сыр жэ ёв пасёла тэ совэ́, ту уджи́н лэ́ско штэ́то кай ёв пасёл, тэ́нче явэ́са откэрэ́са лэ́стэ до гэра́ и пасёса, а ёв пхэнэ́ла ту́кэ, со тэ кэрэ́». 5Руфь тэ́нче пхэндя́ ла́кэ: «Саро́, со ту ракирэ́с, мэ кэра́ва». 6Ёй ґия́ до анга́ро и кэрдя́ саро́ адя́кэ, сыр пхэндя́ ла́кэ свекру́ха. 7И выхая́пэ Воо́зо и выпия́пэ и полоша́лыя лэ́скиро йило́. Ёв явья́ и пасия́ пэ кра́ё ски́рда дэ пхуса́. Ёй тихэ́с подґия́, откэрдя́ и пасия́ пашэ́ лэ́скирэ гэра́. 8И исы́с: до паш рат здара́ндыя одова́ ману́ш и пирискирдя́пэ, и гэ́на, дыкхэ́л, манушны́ пашлы́ лэ́стэ до гэра́. 9И пучья́ ёв: «Кон ту?» И пхэндя́ ёй: «Мэ Руфь, тэри́ бутярны́. Откэ́р пэ́скиро васт пэ тэрья́тэ бутярня́тэ, пал одова́ кай ту пэ́скиро ма́нгэ — кай ман выкинэ́са». 10И пхэндя́ ёв: «Бахталы ту Дэвлэ́стыр, мири́ чай! Куч, со кана́ ту кэрдя́н, хвэды́р первонэ́ моло́стыр, со ту кэрдя́н, пал одова́ кай ту на ґия́н па́ло тэрнэ́ндэ: ни па́лэ чорорэ́ндэ, ни па́лэ барвалэ́ндэ. 11А кана́, чай мири́, на́дарпэ: саро́, со ту пхэндя́н, мэ кэра́ва ту́кэ, пал одова́ кай джинэ́н сарэ́ мануша́ дэ кхэ́р миро́, со ту лачи́ манушны́. 12И кана́, чачё, со мэ ту́кэ пэ́скиро ману́ш саво́ тут выкинэ́ла, нэ адя́кэ ж исы́н ещё ману́ш пэ́скиро саво́ тут мо́жет тэ выкинэ́л, ту́кэ пашыды́р ма́ндыр. 13Ра́ткир адая́ рат ада́й, а утро́са: коли́ ёв выкинэ́ла тут, то куч, мэк выкинэ́л, а коли́ на закамэ́ла тэ выкинэ́ тут, то мэ выкина́ва тут. Джидо́ Дэвэ́л! Сов кэ у́тро». 14Ёй сутя́ до лэ́скирэ гэра́ кэ у́тро и вштыя́ кэ дова́, сыр ману́ш мог тэ дыкхэ́л авирэ́с манушэ́с. И пхэндя́ ёв: «Мэк на джинэ́н, со явэ́лас ада́ манушны́ до анга́ро». 15И пхэндя́ ёв: «Подэ́ упратуны́ и́дя, сави́ пэ ту́тэ, и пори́кир ла». Ёй рикирэ́лас ла, а ёв откэдыя́ шов ме́ры зёрно, чюдя́ пэ ла́тэ и ґия́ дэ фо́ро. 16И явья́ ёй кэ пэ́скири свекру́ха. И одоя́ пхэндя́: «Кон ту, мири́ чай?» И роспхэндя́ ёй ла́кэ пал саро́, со кэрдя́ ла́кэ одова́ ману́ш. 17И пхэндя́: «Адалэ́ шов ме́ры зёрно ёв дыя ма́нгэ, пал одова́ со ёв пхэндя́: «На джя́ би нисо́ско кэ пэ́скири свекру́ха». 18И пхэндя́ ёй: «Побэ́ш, чай мири́, по́ки на уджинэ́са, со явэ́ла дурэды́р. Пал одова́ кай адава́ ману́ш на улэ́лапэ, сыр ёв на кэрэ́ла адава́ саро́ дадэвэ́с».
41Воо́зо гадыя́пэ кэ хворы́тка вуда́ра и бэстя́ одо́й. И гэ́на, джял одова́ ману́ш — саво́ трэ́би тэ выкинэ́л, пал савэ́стэ ракирдя́ Воо́зо. И пхэндя́ лэ́скэ: «Заджя́, прибэ́ш када́й мо́рэ». Ёв загия́ и прибэстя́. 2И лыя́ ёв дэшэ́ манушэ́н пхурэдырэ́н дэ фо́ро и пхэндя́: «Бэшэ́н када́й». И ёнэ́ бэшнэ́. 3И пхэндя́ ёв ада́ манушэ́ске саво́ трэ́би тэ выкинэ́л: «Коты́р мал, саво́ исы́ амарэ́ пшалэ́ско Елимелехо́ско, бикнэ́л Ноеми́нь, сави́ рисия́ Моаво́скирэ мале́ндыр. 4И гэ́на мэ пхэндём, кай ту тэ шунэ́с, со ракира́в: кин пашэ́ амарэ́ пхурыдырэ́ндэ манушэ́ндэ. Выкинэ́са — выки́н, а сыр на выкинэ́с, пхэн ма́нгэ, соб мэ тэ джина́в. Пал одова́ кай ту трэ́би тэ выкинэ́с, а сыр ту на выкинэ́са, то выкина́ва мэ». И пхэндя́ ёв: «Мэ выкина́в». 5И пхэндя́ Воо́зо: «Дэ дова́ дэвэ́с, коли́ ту кинэ́са мал вастэ́стыр кэ Ноеми́нь, ту трэби́ явэ́са и тэ залэ́ пал пэ́стэ и Руфь, моавитя́нка, ромня́ со мэя́ ла́тэ ром, соб тэ на хасёл про́звище лэ́скиро дэ се́мья». 6И пхэндя́ одова́ ману́ш, со трэ́би тэ выкинэ́л: «Ма́ндэ на выджя́л тэ выкинэ́ пэ́скэ, соб тэ нахаскира́в пэ́скиро насле́дство. Выки́н ту пэ́скэ миро́ право́ тэ выкинэ́, пал одова́ кай ма́ндэ на выджя́л тэ выкинэ́». 7А кэ дава́ до Израилё коли́ выкинэ́нас и парувэ́нас исы́с заве́дено тэ кэрэ́ сарэ́ де́лы адя́кэ: Ману́ш злэ́лас пэ́скири тэра́х и дэ́лас авирэ́скэ и дя́кэ ёв допхэнэ́лас Израилёскэ. 8И пхэндя́ одова́ ману́ш, саво́ трэ́би тэ выкинэ́л Воо́зоскэ: «Кин пэ́скэ», и слы́я пэ́скири тэра́х. 9И пхэндя́ Воо́зо пхурэдырэ́нгэ и сарэ́нгэ манушэ́нгэ: «Тумэ́ шундэ́ дадэвэ́с, со мэ кина́в саро́, со исы́ Елимелехо́ско, и саро́, со исы́ Хилеоно́ско и Махлоно́ско, вастэ́стыр кэ Ноеми́нь. 10Дя́кэ жэ и Руфь, моавитя́нка, ромня́ Махлоно́скиря, мэ лав пэ́скэ ла па́ло ром, соб тэ очавэ́ про́звище мулэ́скиро дэ лэ́скиро ро́до, соб тэ на́хасёл лав лэ́скиро ва́шэ лэ́скирэ пшалэ́ндэ дэ лэ́ско кхэ́р. Дадэвэ́с тумэ́ сарэ́ шундэ́ адава́». 11И пхэндэ́ сарэ́ мануша́, савэ́ сыс па́шэ вуда́ра хворы́тка, и пхурэ́ мануша́: «Амэ́ шундя́м. Мэк кэрэ́ла Дэвэ́л ромня́, сави́ заджя́л дэ тэро́ кхэ́р, сыр Рахиль и сыр Лия, савэ́ дуйджинэ́ скэрдэ́ кхэ́р Израилёско. Попэ́р лачё лав дэ Ефрафо и тэ шунэ́н лав дэ Вифлее́мо. 12И мэк явэ́ла тэро́ кхэ́р, сыр кхэ́р Фаресо́ско, савэ́с биандя́ Фома́рь Иуда́скэ, тэрэ́ чаворэнды́р савэ́н дэ́ла ту́кэ Дэвэ́л адала́тыр тэрнэ́ манушня́тыр». 13Воо́зо лыя́ Руфь, и ёй кэрдя́пэ лэ́скири ромны́. Ёв сыс ла́са, и Дэвэ́л дыя́ ла́кэ кай ёй кэрдя́пэ пхари́, и ёй биандя́ чавэ́с. 14И ракирэ́нас джювля́ Ноеминя́кэ: «Благословено Дэвэ́л, Саво́ на ачадя́ тут би манушэ́стэ, саво́ выкиндя́ тут дадэвэ́с! И мэк явэ́ла шундо́ ада́ва лав чаворэ́скиро до Израилё! 15И ёв дэ́ла зор ту́кэ до йило́ и маро́ дэ тэро́ пураныпэ́н, пал одова́ кай бори́ тэри́, сави́ камэ́л тут, лэс биандя́, сави́ ваш ту́кэ хвэды́р бутэ́ чавэ́ндэ». 16И лыя́ Ноеми́нь далэ́с чаворэ́с и облыя́ лэс, и дыкхэ́лас пал лэ́стэ. 17И кхардэ́ лэс лавэ́са джювля́ савэ́ джювэ́нас пашэ́ лэ́ндэ, ракирдэ́ дя́кэ: «Биандя́пэ чаво́ кэ Ноеми́нь», — и кхардэ́ лэс лавэ́са Ови́д. Ёв дад Иесиёско, а Иесеё дад Давидо́ско. 18И гэ́на ро́до Фаресо́ско: Фаре́со биандя́ Есромос, 19и Есромо биандя́ Арамос, и Арамо биандя́ Аминадавос, 20и Аминадаво биандя́ Наассонос, и Наассоно биандя́ Салмонос, 21и Салмоно биандя́ Воозос, и Воозо биандя́ Овидос, 22и Овидо биандя́ Иесиёс, и Иесеё биандя́ Давидос.