Luka

111Bantu bangi bana yereki oku toroka ezintu ezo niza bumbilizwa mukati ketu, 2omo niza herwa kwetu, abo kabali ba mabonazintu nezi abeeka bezywi ku matatikizo. 3Kakuli kwangu nikwabonahara burotu—noku shakisisa nenja ezo niza reta ezi zintu ku matatikizo— noku ñora ezintu zako zonshe omo zikalire, nfumwangu Tiyofilasi. 4Kokutiye ozyive ovuniti bwe zintu omo niza zyiirwa.

5Mu mazyuba a Heroda, o nfumu wa Judeya, kakwina o mupurisita we zina lya Zakariya, ozyo kazwa mu chishi cha Abijah. Mukentu wakwe kazwa kubana ba Aroni mi ezina lyakwe kali Elizabeta. 6Kaba chenete bonshe habuso bwa Nyambe, kaba kutika e mirao nokutenda ezi zishakahara kwa Nfumu. 7Kono kabaazya o mwana kakuli, Elizabeta kali kapaka, kame shikabali bankaramba.

8Mwi nako eyo niya kezya Zakariya nena habuso bwa Nyambe, natenda o mutendo wobu Purisita kokuya ka mayemo akwe ezitendo. 9Kokuya ke chizo coku keta choku tenda mubu purisita, na ketiwa kubantu bangi oku kavila mwi tempere yo Nfumu oka yisa e Insense. 10Aho kaku hiswa e insense e chinalyanga kachi kere hanje nachina chi lapera.

11Haho bulyo e Engiloi lya Nyambe lyokezya habuso noku zyimana kumalyo a katala ke Insense. 12Zakariya aho shamubona aku tiya mi entiya niya muwila. 13Kono engiloyi lyo kumuta ye," Zakariya washa tiyi, kakuli entapero yako ya shuwahali. Mukentu wako Elizabeta nara kupakira o mwana muroba. Nora muha ezina lya Johani.

14Nora litemba ne mboterwa, mi a bantu nabara boterwa hawa kuku pakiwa kwakwe. 15Kakuli nabara munene mu mensho a Nyambe. Kali nanywe o bujwara kapa zikora, nara zyura o ruho ruchenete kuzwa mwibumo lyi banyina.

16Bantu bangi ba Isiraere nabara zokera ku Nfumu Nyambe wabo. 17Naraya habuso bo Nfumu no ruho ruchenete ne ngamu za Eliya. Nara tenda zi ye e myozyo yi beshwabo i zokere ku banabo, ye bena bazya ekute naba yende mu butali bwabena ba tenda nenja - okutiye a bantu bo Nfumu bakuli tukiseze.

18Zakariya akutaba Engiloyi," mbuti ndiwora kuzyiba zizi? kakuli ndili nkaramba ne mukentu wangu neye ndu nkaramba." 19Engiloyi lyoku mutaba noku musumwina," Ndime Gabbuliere, ndizyimananga habuso bwa Nyambe. ndi tumitwa kwakwe kuku amba kwako, kuku retera e mbuzi endotu. 20Bone, nora tontora kali no ambe mbita elyo zyuba shake nazi tenda hare. Kakuli kali niwa zumina a mazywi angu, awo nia bumbilizwe mwi nako endotu.

21A bantu kaba lindile Zakariya. Kaba komoketwe hawa kubona nahinda nako ende mu Tempere. 22Mi aho shazwa mukati, kashi ambi nabo. Boku zyiba ye naboni e mpono aho akukere mwi tempere. Akuzwila habuso noku amba nabo ka maanja eye na tontwere. 23Aho ikezya e nako yokumana kwe ntendo, nakaya kunjuwo.

24Aho kuhita mazyuba, Elizabeta mukentu wakwe aku sumbara. Akuli zika ke myezi ye anja. 25Akutiye, "ezi nzezo nandi tendeli o Nfumu aho nandi tonda ko musa ye azwisa enshoni zangu habuso bwa bantu."

26Mu myezi ye anja ni konke, e Engiloyi Gabbuliere na tumiwa kwa Nyambe, mu munzi wa Galireya owo niwa wulikiwa Nazareta, 27kwa kamware ozyo kashumininwa ku mukwame we zina lya Josefa. Ngo munjuwo ya Dafida, mi kamware we zina lya Maliya. 28Akezya kwakwe nokutaye, " rumere, kakuli oli obutokwa hawa hawa. O nfumu akere newe." 29Kono alyangana ka mazywi ao kakuli o murumereso munji owo.

30E Ngiloyi lyo kumuta ye, washa tiyi, Maliya, kakuli nowani e nfwiyauzi kwa Nyambe. 31Obwene, nora sumbara mwivumo lyako, mi nora paka o mwana o mukwame. Nora muha ezina lya 'Jeso.' 32Naraba o muntu o munene mi nara kuiwa o muntu ozyo ena kwi wiru hawa. O nfumu Nyambe nara muha e chuna cha bazimu ba Dafita. 33Nara yendesa heshika lya Jakobo kutwara oko mi kwaazya kumana koku yendesa kwakwe."

34Maliya akutiye kwi Ngiloyi," mbuti nazi tendahare ezi zintu, heba eme ndishini kuzyiba mukwame?" 35Engiloyi lyoku mutaba ye," O ruho ruchenete narura kezya hako, kame engamu enene zozyo ahanzi nazira kubwika. Kame ozyo achena hawa shake na retwa nara kuwiwa mwana wa Nyambe.

36Mi obwene, o mukwako Elizabeta neye na sumbara o mwana o murova mubu nkaramba bwakwe. Hanu ayendera mu myezi ye anja ne wonke, mi bunga kali ka paka. 37Nyambe kwaazya echo awora kukangwa kutenda. 38Maliya mpaha kataba ye , "bone, ndili mwika o Nfumu, kutendahare kokuya ke zywi lyako." Engiloyi lyoku mureka.

39Cware Maliya mu mazyuba aho akubuka nakaya mwikanda, mu munzi wa Judeya. 40Aku kavira mwinjuwo ya Zakaliya, aku busa Elizabeta. 41Elizabeta aho shashuwa ku meresa mwa Maliya, oku shotoka o mucheche kakere mwibumo lyakwe, mi ruho ruchenete nirwa zyura kwa Elizabeta.

42Aku jangaza hawa." Enfuyauzi zina ku mukentu, enfuyauzi ze bumo muzwa zirotu. 43Cware chinji aho kutendahara ye nyina wo Nfumu akezye kwangu? 44Kakuli obwene, oku meresa kwako aho kuhura ku matwi angu, mwanangu ena mwibumo aku shotoka nje mboterwa. 45Enfuyauzi zo mukentu azumina ezintu zibumbiliza ezo niza tewa kwakwe zizwa ku Nfumu."

46Maliya akutiye, "O muzya wangu urumba o Nfumu. 47mi o ruho rwangu rutembe Nyambe o muhazi.

48Kame naboni a mazyimo o mwika wakwe wo mukentu. Obwene, onshe mashika naara ndikuwa nfuyauzi. 49Kakuli o munene nandi tendera ezintu zingi, ezina lyakwe lichenete.

50Kakuli o musa wakwe naura zwira habuso mu mashika onshe akezya babo bamu tiya. 51Na bonahazi engamu ne anja lyakwe; Na bbatauli abo kabalitemba ke ziazyaro ye myozyo yabo.

52Nazwisi hanshi bana baba nfumu ha chuna chabo. Na nanuna abo bena hanshi. 53Na kutisa abo bafwile enjala ne zintu zilotu, abo bakwesi zintu naba tandira kungi chinywe maanja.

54Bena Isiraere abeka bakwe naba tusa, okutiye baazyare okuba fwira enshe 55(omo na ambila kubeshwetu) kwa Abburahama na behwe kuya kukoo.

56Maliya nakara ne Elizabeta e myezi yo tatwe mpaho shika boora kunjuwo yakwe. 57Aho shei hura enako ya Elizabeta yoku paka, akupaka o mwana o muroba. 58Abo azyakite nabo na bakwakwe aho bashuwa ye nasundi enshe kwakwe, niba litemba hawa neye.

59Aho kuhita a mazyuba e anja nawo tatwe bokezya ku mukanda wo mucheche. Kabawora kumu kuwa kezina libeshi lya Zakaliya" 60Kono nyina Elizabeta akukana noku ta ye "inga. mbwa kuyiwa Johani." 61Boku mutaye kwaazya kuba kwako ozyo akuiwa kelyi ezina.

62Boku tenda ezisupo kweshi ye mbuti ashaka ye nabikiwe ezina. 63Eshi aku bakumbira ye bamuhe etapa lyoku ñorera, akuñora, " ezina lyakwe ndi Johani." Neba komokwa hawa kwezo.

64Haho bulyo kanwa kakwe koku aruka oku shumunaka no rulimi. Aku amba noku temba Nyambe. 65Entiya yokezya kubantu bonshe kahara nabo. Zintu zonshe zizo niza zyura ha chishi cha marundu cha Judeya. 66Bonshe abo niba zishuwa neba zibika mwi myozyo yabo, naba ziamba, " cware mbuti shake nabe ozyu mucheche?" Kakuli e anja lyo Nfumu kali kere kwakwe.

67O ruho ruchenete nirwa kezya kwa Zakariya, aku polofita, na amba ye, 68"ku tembiwe o Nfumu, Nyambe wa Isiraere ozyo nakezya ku zora abantu ye bahare.

69Na nanuna o runaka rokuhaza a beka benjuwo ya Dafita. 70Omo nikwa ambirwa kuba baporofita bachenete bakare. 71Nara reta okuhaza ku zitozi zetu nabo batu zimbite.

72Naraba nenshe kube shwetu noku bumbiliza obushere bakwe, 73Ko muambiro wakwe kwe shwetu Abburahama. 74Na konka ye tuwane nokuhazwa mwi anja lye zitozi, no kumu tendera nikwaazya entiya. 75Tukare mukuchena nokuruka mubuharo bwetu bonshe.

76Ee, ewe mucheche, nora kuwiwa o muporofita wozyo ena hanzi. Kakuli ewe nora ya habuso bo Nfumu oku chenesa enjira yozyo a chenete o nfumu, oku bakanya a bantu kuku kezya kwakwe, 77Okutiye a bantu bawane e nzunu yoku hazwa kwabo nezibbi zabo zikwatirwe.

78Ezi nazira tendahara ke nshe za Nyambe wetu, kakuli aha kwina bulyaho o mumuni we zyuba nawura kezya kwetu kuku tutusa, 79ku munikira abo bena mukansikwe nabo bena mu munzure wo rufu. Nara tenda bulyena kuyendesa matende etu munjira ye mpore."

80Cware o mwanche aku kura hawa noku gora o ruho ru chenete, mi munkanda kahara mbita ezyuba elyo nakezya habuso bwa Isiraere.

111Nikwa tendahara mwi nako eyo kenahwa rapera Jesu mwachimwi chibaka, zyumwi wa bazyiizwa bakwe aku muta ye, '' Nfumu, otu rute oku rapera bulyena na ruta Joani aba zyiizwa bakwe.''

2Jesu aku bata ye, '' Amu shi rapera mute ye, 'Tata, kutembwe e zina lyako. Kukezye mubuso wako.

3Otuhe nkoko yetu ye zyuba ne zyuba. 4Otu kwatire ezibi zetu, komo tu kwatiranga abo batu fosezanga. Oreko kutu kabiza mu miliko.''

5Jesu aku bata ye, '' Ndini kwenu ozywa ora oku ba no mushere, mi aku yenda kwakwe hakati ka masiku, noka muta ye, ' Mushere, ondi heko ezi nkwaa zo tatwe, 6kakuli mushere wangu ozyo akwina mu njira shana huli, mi ndaazya choku muha. 7Mi ozywena mukati ozywa mutaba aoro kuta ye, ' washa ndi sesi. Echizyi ndi kare cha aliwa, na banangu neme bulyaho, shitwa pumuli. Kandishi oli oku buka hanu ye nizye ndikuhe zinkwaa.' 8Ndimi sumwina ye, nanga ka buki ye akezya kuhe zinkwaa kakuli oli mushere wakwe, ke baka lyoku hindikira no swabite, mbwa buke akezya kuhe ezinkwaa ezo shaka zonshe.

9Hape ndimi sumwina ye, okumbire, mi chira hewa kwako, oshake, mi nora wana, ongongote, mi nora arwirwa. 10Kakuli yenshe omuntu ozywa kumbira ahewa; no muntu ozywa shaka awana; no muntu ozywa ngongota, nara arwirwa.

11Mushemi we chikwame nji mukati kenu, haiba mwane namu kumbira echinkwa, aku mahe cwe, kapa ashi mukumbira enswii, aku muha rukungwe kunje ye nswii? 12Kapa ashi kumbira egii, akumuhe ngee? 13Cware, ati nwe mubabbi muzyi okuha banenu emipuzo emi rotu, mbuti kuora kuba ye eshwenu ozywena ku wiru akane okuha Oruho Ruchenete kozywa rukumbira?''

14Kuzwaho, Jesu kenaho atanda oruho orubbi, robumumu. Cware aho ruzwa, echi mumu choku tatika okuamba. Echinalyanga choku komokwa! 15Mi bamunya abantu bokuta ye, '' Enaho atanda oruho rubbi ka Beelzebule, onfumu we myoya emibbi.''

16Bamwinya niba muyereka noku shaka kwakwe echi supo chizwa kuwiru. 17Kono Jesu nazyiba e mihupuro yabo mpaho shabata ye, '' Omubuso owo ukauhene ura hasana, mi nenjuo ikauhene irawa.

18Haiba Satani nali bbatura yemwini, omubuso wakwe mbuti uora okuzyimana? Enwe muta ye nditanda oruho rubbi ka Beelzabule. 19Haiba nditanda oruho rubbi ka Beelzabule, aba chilili benu kenji baitanda? Kabulyaho, baraba ba atuli benu. 20Mi ati ndi tanda emyoya mibbi komunywe wa Nyambe, kokuta ye omubuso wa Nyambe wakezyi kwenu.

21Haiba omukwame ozywa gorete ozywa litukise na babarera enjuo yakwe, ezibya zakwe zina nenja, 22Kono anti omukwame ozywa gorete na mukoma, omukwame ozywa gorete a mutapa echirwiso chakwe, noku aba ezibya zakwe. 23Ozywa azya kwina neme andirwisa, mi ozyo ka kopanyi neme akauhanya.

24Oruho rubbi aho sheruzwa kozyo mukwame, roka hita muzibaka omo mwaazya menji noku shako ku ruora okukara. Aho rubona ye karwa wani, rokuta ye, '' mbondi boore kwi njuo oko ndaka zwi.' 25Aha sheru boora, roka wana enjuo ya tanyeliwa noku bikwa nenja. 26Roku yenda noka hinda rumwi oruho orubbi oku rutanta oro rulikana eanja nirobire ye rukezye rukare mo. Mi omukaliro wozyo mukwame wokuba kwinshi hawa okuhita we ntanzi.''

27Nikwa tendahara ye, aha kenaho abamba zo zintu, omukentu zyumwi mpaho sha shumpura oku tantiliza noku muta ye, '' Ku fuyaurwe ebumo omo niwa zwa nama nshwee oko niwa nyonka.'' 28Mi akuta ye, kono, ku fuyaurwe ozywa shuwa enzywi lya Nyambe noku libika.''

29Aha kacinaho chi kopana echinalyanga, aku tangisa oku amba ye, '' Eli sika ndi sika lyo bubbi. Lishaka echi supo, naho kwaaya echi supo echo ba boterwa oku hewa mbita echi supo cha Jonasi. 30Shina Jonasi aho naba echi supo kubena Nenive, Ne Mwana wo Muntu neye nara ba echi supo kwelinu asika.

31Omu Oli wakwa Mbowela nara zyimana he nkaturo na bantu be linu esika noku ba nyansa, mi nakazwa kuma maninikizo e fasi okezya ku shuwa obutali bwa Solomoni, mi mubone, Omunene okutanta Solomoni mpwena hanu.

32Abantu ba Nenive bara zyimana ha nkaturo na bantu be linu asika noku linyansa, kakuli niba baka kwi nkutazo za Jonasi, mubwene, zyumwi omunene okutanta Jonasi mpwena hanu.

33Kwaazya zyo, a munika erambi, noku ifupikira kapa kuibika mwinsi ye chizuma, kono aibika ha chikaliko chayo okutaye abo ba kabira babe mwi tubo. 34Elinsho lyako ndi tubo yo mubili. Elinsho lyako ati ndi rotu, Omubili onshe uba mwi tubo. Ati linsho lyako ndibbi, omubili wako uba mu kansikwe. 35Kabulyaho, mumamere ye etubo lyenu lya shabi kansikwe. 36Ati, omubili wenu neu zywire tubo, neu azya echibbema cha kansikwe, omubili wako uba shina nji rambi eyo imunikire etubo lyayo hako.''

37Aha sha mana oku amba, omufalisi aku mu kumbira ye aka lye neye kwi njuo yakwe, mi Jesu aku yenda noka kara neye. 38Mi omufalisi na komokwa kakuli Jesu naalya nashini okushamba ku maanja.

39Mi onfumu aku muta ye, hanu cware, enywe muba falisi muchenesa bulyo hanje ye nkomoki na kasuba, mi mukati kenu mwino bulyabi no bubi. 40Enwe mubatu mwaazye ngana! Kali ozyo na panga mukati ndeye natenda na hanje? 41Muhe aba njebwe zina mukati, mi zonshe mbozibe zo zichenete kwenu.

42Boshomani mbwenu mu bafalisi, kakuli mu neura eneu yonke kwezo zilikana ekumi ze mishamu ne chishihu chonshe, kono muderanguza omurao ne rato lya Nyambe. Ku oreseka okutenda ko murao noku shaka Nyambe, wati kwangi okutenda zimwi zintu hape.

43Busomani mbwenu mu bafalisi, mushaka oku kara mu zipura zoku buso muma sinagoge, noku mereswa ke kute muma ulisizo. 44Bushomani mbwenu, kakuli mufwana shina mabita awo aazya echi supo aho ba hita bantu niba azyo kuezyi.''

45Mi zyumi omuruti wo murao wa majuda aku mutaba ye, '' Echo noambi matuka ni kwetu.'' 46Jesu akuta ye, ''Obushomani mbwenu, mu baruti bo murao! kakuli muremese bantu ko buremu kaba oli kuhinda, kono kamu kwati obo buremu nanga ke minwe yenu.

47Obusomani mbwenu, kame muzyaka ezibaka zenkupuzo za mabita aba porofita, mi mbeshukulwenu niba bayaya. 48Mi muli mpaki noku zumina ku misebezi yi beshukurwenu, kakuli ke niti niba yaya ba porofita, ama bita abo ngao shemu zyakira enkupuzo.

49Kebaka lya bulyaho hape, Obutali bwa Nyambe buta ye, '' Ndira ba tumina aba porofita na bapositola, mi bara bashandisa noku yaya bamwi.' 50Eli sika, kame, linaba no buikalabelo ka maroha aba porofita abo niba yayiwa kuzwa kuma tatikiro efasi, 51kuzwa ku Maroha a Abere kuya ku maroha a Zakaria, ozyo na yayirwa mukati ke arutare ne chibaka chi chenete. Eee, ndimita ye, eli siku lina no buikalabero.

52Boshomani mbwenu mu baruti bo murao wa majuda, kakuli nimwa hinda echi kiyiruliso che ngana; kamu kabili enwe mubeni, hape mu kanisa abo bashaka oku kabira.''

211Jesu a ku tonda kuwiru nokubona aba kwame aba nfumwana buti kaba reta e ntuhu zabo mucibiko che ntuhu. 2A ku bona o mufwilwa wo mubulakazi abika e ntuhu zakwe zo bere. 3Mi aku kutiye, "Ndicaha ozyu mufwila o mu bulakazi na tuhuli oku hita bonshe. 4Bonshe aba kaba tuhura kuzwisa hezingi ezi kaba kwesi kono ozyu mufwilwa omubulakazi eye na tuhula masheleni awo ka wola oku hala hawo.

5Mi shina bamwi aha baamba ze njuwo yoku lapelela, omo ibikilwa a mananga amabwe amalotu. 6Kono kezo ezintu zonshe ama zyuba azo ni ala hura oku tiye kwaazya e bwe eli neli siare ha wilu lya limwi, milimwi ne limwi neli la zoka.

7Cwale boku mu buza , muluti mbuti netu zyibe ezi zintu shezi tendahara? 8Jesu aku taba ye mumamele kamu sha homiwa kakuli abangi nibara kezya kwenu mwizina lyangu niba tiye ndime mi e nako shiyahuli, kamusha bacilili. 9Nemula shuwa zendwa ne nkwarakwasi mwi fasi ,ezo nezila tendahala tango kono ama manikizo kali nia kezye haho.

10Akuba tiye e mishobo ne mishobo neila lirwisa, mubuso no mubuso 11nekuraba ne nzikinyeho ne njara , ne zitendantu zi tiiza ne zisupo mu wiru.

12Kono ezi zonshe nezi shini kupahangala , nibara bika maanja abo hawiru lyenu noku mishandisa. kumi twara kuma sinagoge nomwi ntorongo niha buso bwa bayendesi kebaka lye zina lyangu. 13Kono ezo zonshe zireta oku tiye o bupaki bwenu bugore.

14Kabulyaho mulitukiseze mu myozo yenu e nako nei shini kuhura. 15Mi nendila miha amazywi obutali okutiye e zira zenu kazi woli kukanana nenwe.

16Kono ne murarukururwa kuba shemi benu, bankuru benu na benchu benu, bakwenu na bashere benu kurufu. 17niba ra mizimba ke baka lye zina lyangu. 18Kwaazya nanga orushuki ronke ku mitwi yenu shaka ne rusinyehe . 19Oku hindikira kwenu nekura haza e mywizya yenu.

20Shaka nemu bone Jerusarema shiya zimburukwa ku zira zayo , muzyibe ye oku sinyeha kwayo she kwina ha fwihi. 21Musumwine aba bena mwa Judea ye ba shehere kumarundu, aba bena ha kati ke tolopo bakure nababena kunje ye naha bareke oku kabira. 22Kakuli awo mazyuba ama kababu oku tiye zonshe ezi ziñoretwa shezi bumbirizwa.

23Obu kababu mbwa basumba naba ba nyonsa kakuli nekura ba no bu kababu mwi naha nokushandiswa kwa bantu . 24Niba ra wa ko mukwale noku etererwa mwi sunga lye mishobo mi Jerusalema neira lyataurwa kuba shi mishobo. mbita e nako yiba shi mishobo shaka nei bumbilizwa.

25Nekura ba nezi sundantu kwi zyuba , ku mwezi ne ntungwezi mi noku shahara nenja mwi fasi ku mishobo yonshe no ku biraera zo bukali bwe wate na mandinda, 26a bangi niba ra zirika kuntiya noku likalilirwa obukababu bu kezya ha wiru lye fasi. A maanta e wiru niara nyanganya.

27Mi niba ra bona mwana o muntu aha kezya muma zyoba na maanta ne tubo enene. 28ezi zintu kazikwesi zitendahara mi muzyimane , mukotore e mitwi yenu mubone oku hazwa kwenu aha kushuna aha fwihi.

29Jesu aku basumwina e nguli ye chikuni cha feiga, nezi kuni zonshe oku tiye , 30haiba shezi tumpa , zizyi ye o mwaka she wina hafwihi. 31kabulyaho okuti mubwene ezintu ezo she shezi tendahara muzibe ye o mubuso wo nfumu sheu kezya.

32Ko buniti ndimi tiye runu rusika kali neru mane nanta kuti zitendahare zinu zintu, 33e wiru ne fasi nezira mana kono a mazywi angu kali nia mane.

34Kono mulibabarere, ukutaye e myozyo yenu kai sha hunguruki oku Lyachaha, uku korwa obujwara no kubiraera zo buharo bwa hanshi. kakuli elyo zyuba nelira miwira sina kaswa kana bwancuki. 35Nelira suka hacibumbwa ne chibumbwa hanu hanshi.

36Mulitukise, murapere nako yonshe oku tiye mugore hawa no kusheha ezo zintu zonshe, Noku tiye nemu wore okuzyimana ha buso bo Mwana wo Muntu.

37Mu nako ya mazyuba e ntuto mwitempere , e zyuba lyo ku mina a bantu boku rara he rundu lya Olive masiku onshe. 38Mi a masikusiku a bantu bo kameneka ye bakenzye ba teeze kwakwe.